Page images
PDF
EPUB

sibi tot lucubrationibus diligenter scriptis omnes litterarum amantes tantopere devinxit. Nostrum est nunc dicere, quibus additamentis editionem viri præstantissimi augere plenioremque reddere simus conati, vel proprio marte quædam omissa explentes, vel mutuati a viris qui, ætate qualibet, Phædro curas (1) impenderunt: inter quos præsertim grato memoris animi sensu nominandus Fr. J. Desbillonius, ex inclyta illa societate JESU, unde tot prodiere magni nominis critici, litteratores peritissimi, emunctæ latinitatis auctores, homines denique in theologia magni, in philosophia probati, in eloquentia sacra summi antistites (2).

Desbillonius autem disciplinam illam, quam jure meritoque sacram dicimus, universam ex antiquis novisque fontibus perceperat, in latinis litteris poeta (3) felicissimus, urbanaque expolitione cultus; vir omni laude major, ut in scribendo ingeniosus et sagax, ita in agendo simplex, nativa spectandus morum ingenuitate, Fontanius alter: quem juventus studiosa, quem vir princeps magni nominis (4), quem exteræ gentes quæ eum e nostra Gallia profugum exceperunt, quem illustris societas et Gallia quas insignes pariter suo exornavit nomine, quem omnes demum vellent redivivum (5). Re

(1) Ut clar. Brotierius noster, de quo sæpe mentio in nostris adnotationibus.

(2) Testis inter multos BOURDALOUE, in quo, vel uno, exstat inclyta et logices et eloquentiæ schola, nunquam intermoritura.

(3) Après avoir professé avec distinction dans plusieurs villes de France, il demanda et obtint la permission de renoncer à l'enseignement, pour se livrer avec plus de suite à son talent pour la poésie. (Biogr. Michaud.)

(4) L'électeur de Bavière lui avait offert à Manheim une retraite honorable. (Biogr. Mich. ad voc. Desbillons.)

(5) Obligeant, portant dans la société cette franchise, partage d'un cœur droit, il fut chéri de tous ceux qui le connaissaient. (Biogr. Mich.)

cordantur certe, qui noverunt (1), illos pacatos, sedatos, graves sermones ejus, hilares etiam interdum, et dulces, et quamvis respersos salibus, semper tamen verecundos, simplices semper. Quam moderate, quam pie et religiose, quam christiano animo adversas res pertulerit, de societate JESU, de solito regimine, de patria, de studiis dejectus, fidem faciunt sequentia verba: « annum jam ante hujus seculi (seculi XVIII) sexagesimum disputationes de vita scriptisque Phædri, cura pertinaci ac labore longo institutas, confeceram, simulque commentarios ad ipsius fabellas adjeceram amplissimos; et ista etiam omnia, ab hominibus societatis. JESU eruditis approbata, typographi aliquot parisienses, sub auspiciis illustrissimi domini de Malesherbes, in lucem emittenda publicam susceperant; quum inexspectata calamitas de meis me studiis dejecit, sedemque apud exteros quærere coegit."

Francogallus Francogallo de litteris bene merito debitum exsolvi laudum vectigal; litteris deditus, non poteram non eos reminisci dies, in quibus mihi musarum limen intrare cupienti benevolam protendebat manum Desbillonius, me nominans cum laude auctorem orationis latinæ a me tunc temporis habitæ in universitate parisiensi, et opusculi quod, recens a scholis, in vulgus edidi, et cui titulus, Dialogues des Morts, etc.

Schwabius, in vita Phædri, in variis excursibus, in Notitia litteraria ad Desbillonium sæpius lectorem revocat. Operæ igitur pretium fore duximus, si nostræ huic editioni insereremus illius disputationes, 1° de vita Phædri (2); 2o de fabulis ejusdem; 3° de fabula

(1) Il mourut le 19 mars 1789. (Biogr. Mich.)

(2) Vide infr. T. I, P. 155 sq.

rum Phædri editionibus. Existimavimus insuper aliquid huic nostræ editioni defuturum, si omitteremus doctam F. Adry disputationem de quatuor Phædri codicibus (1), dein examen, cui idem vir clarissimus subjicit novas fabulas Phædro, ex codice Perottino, attributas (2), quas ad fidem editionis neapolitanæ (3) juris publici fecimus, cum adnotatiunculis, ne in immensum excrescat volumen.

Quum tot ac tanta (et alia bene multa in nostro indice enumerata) nobis Phædrum edentibus sese offerrent subsidia, pauca erant propriis viribus aut potius nostro periculo peragenda. Attamen non omnino oleum perdidisse sibi videbitur lector evolvens nostras adnotationes (4) ad præpositiones latinas cum græcis interdum collatas (5); 2° emendationes quasdam nostræ versionis gallicæ; 3° varios Excursus; 4° nostram dissertationem de quibusdam Phædri locis ad geographiam pertinentibus, scriptam gallice, utpote e nostro excerptam philologo, quam ad calcem posterioris tomi reperiet.

(1) Vid. ibid. p. 185 sq.; et insuper, Magasin encyclopéd. Millin, 6' ann. 1800, T. II, p. 441 sq.

(2) Ibid. p. 197.

(3) Anni 1811.

(4) Littera G duobus [sic] uncis inclusas nostras indicat adnota

tiones.

(5) Vid. passim; et in tomo II, p. 335, Excursum in præp. zip, quem fortasse longiorem nobis condonabit lector, si rem ipsam et nostrarum lucubrationum curas attentius perpendere voluerit.

J. B. GAIL.

EXPLICATIO

BREVIS

TABULARUM LITHOGRAPHICARUM.

VOLUMEN PRIUS.

TABULA I.

EXHIBET hæc tabula (1) Æsopum, sedentem, oculis in terram defixis, meditanti similem, quasi contexentem fabulam, et ad scribendum se accingentem. Fabula, quam meditari videtur, et quæ non animo modo, sed prope oculis ejus obversatur, est nota illa de Vulpe et Grue fabula (2). Adsunt juxta duo Genii pueri, quorum alter manu tenet coronam lauream, Æsopo imponendam, alter tæniam, qua coronam religet. Artifex, blando hortatu Böttigeri V. C. excitatus, in inveniendo hocce ornamento, basin fecit Imaginem Philostrati, cujus argumentum simplex et felix est, judicante Heynio V. S. (3). Leguntur autem apud Philostratum hæc (4): Αἰσώπῳ πάντα τῶν ἀνθρώπων ἐκμεμύθωται. Καὶ λόγου τοῖς θηρίοις μεταδέδωκε, λόγου ἕνεκα. Πλεονεξίαν τε γὰρ ἐπικόπτει, καὶ ὕβριν ἐλαύνει καὶ ἀπάτην. Καὶ ταῦτα λέων τὶς αὐτῷ ὑποκρίνεται, καὶ ἀλώπηξ, καὶ ἵππος, νή Δία, καὶ οὐδὲ ἡ χελώνη ἄφωνος, ὑφ' ὧν τὰ παιδία μαθηταὶ γίνονται τῶν τοῦ βίου πραγμάτων. Εὐδοκιμοῦν. τες οὖν οἱ Μῦθοι διὰ τὸν Αἴσωπον, φοιτῶσιν ἐπὶ τὰς θύρας τοῦ σοφοῦ, ται νίαις αὐτὸν ἀναδήσοντες, καὶ στεφανώσοντες αὐτὸν θαλλοῦ στεφάνῳ. Ο δὲ,

:

(1) Hanc invenies post libri titulum, pag. vj, ante J. B. Gailii præfationem at ceteræ Tabulæ quas Schwabius in fronte cujusque libri apponendas signaverat, sæpius in nostra editione ad versus fabulæ proprios referuntur. ED.

(2) Vid. Æsopi fab. 327. Hauptm. coll. Phædr. lib. I, fab. XXVI. Quas enim partes Esopus grui dedit agendas, easdem dat Phædrus ci

coniæ.

(3) Opusc. Acad. Vol. V, p. 29. (4) Icon. lib. III.

οἶμαί, τινα ὑφαίνει μῦθον. Τὸ γὰρ μειδίαμα τοῦ προσώπου, καὶ οἱ ὀφθαλ μοί, κατὰ τῆς γῆς ἑστῶτες τοῦτο δηλοῦσιν. Οἶδεν ὁ ζωγράφος, ὅτι αἱ τῶν μύθων φροντίδες ἀνειμένης τῆς ψυχῆς δέονται. Φιλοσοφεῖ δὲ ἡ γραφὴ καὶ τὰ τῶν μύθων σώματα. Θηρία γάρ συμβάλλουσα ἀνθρώποις, περιίστησι χορὸν τῷ Αἰσώπῳ, ἀπὸ τῆς ἐκείνου σκηνῆς συμπλάσασα. Κορυφαία δὲ τοῦ χοροῦ ἡ ἀλώπηξ γέγραπται. Χρῆται γὰρ αὐτῇ ὁ Αἴσωπος διακόνῳ τῶν πλείστων ὑποθέσεων, ὥσπερ ἡ κωμωδία τῷ Δάῳ. In hac igitur Philostrati imagine accedunt Mythi, coronam frondeam tæniis religatam manu tenentes, qua cingant caput Æsopi. Qua specie, quo habitu accesserint, Philostratus non docet; placuit tamen artifici nostro, Mythorum partes tribuere Geniis pueris, qui ita designati, an esse possint pro Mythis, alii viderint. Mihi quidem in mentem veniebat, an forte respexerit artifex verba Philostrati : ὑφ' ὧν τὰ παιδία μαθηταὶ γίνονται τῶν τοῦ βίου πραγμάτων. Jam vero Philostratus non diserte dicit, Esopusne expressus fuerit sedens, sed fit probabile Heynio, loco supra citato. Itaque hoc nomine laudibus ornandus est Catelius, qui etiam in reliquis Esopum fere totum e Philostrato expressit. Apud eumdem Esopus circumdatus est animantium choro, quæ in ejus fabulis celebrantur, inter quæ primum locum occupat Vulpes, secundum haud dubie Lupus. Lupus enim secundas a Vulpe partes agere solet (1). Ex quo intelligi potest, Catelium prudenter legisse fabulam de Vulpe et Grue. Hæc una autem ei sufficere videbatur, ad notandum Æsopum, fabulatorem. Neque etiam in tam exiguo spatio iste animantium chorus commode reddi posse videbatur.

TABULA II.

Ad pag. 359, Tom. I. Hæc, quæ vides, petita sunt ex Picturis Herculanensibus, T. IV, tab. xXXVII, p. 175. Visitur autem persona tragica, in suggestu, ad quem per aliquot gradus adscenditur, exposita. Erudite, ut solet, rem explicavit Böttiger V. C. cujus Notam lege ad lib. I, fab. VII, 1, 2. Complures ejusmodi personas cælo redditas vides libro cit. Tom. IV, tab. XXXIII... XXXIX, it. p. 11, 19, 23, 25, 73. (In hac tabula vulpem subjectam picturæ primæ addidimus. ED.)

(1) Heyne, loc. cit. Non poenitet Huschkium V. Cl. conjecturæ, qua adducitur, ut credat, tertio loco fuisse simium. Lege Diss. de Fab.

Archilochi in Matthiæ Vir. Clar. Miscellaneis Philosophicis Vol. I, edition. Altenburg, 1803, in-8° maj.

« PreviousContinue »