quod præstare (sicuti Cameron, Seldenus et Gtotius observant) a scriptoribus Hebræis nominari solet ligare et solvere : quod et Tertullianus confirmare videtur; dicens, "Quam vero clavem habebant legis doctores, nisi interpretationem legis?" Hæc autem potestas ecclesiæ pastoribus eximie competit, et ad doctrinæ clavem liquido pertinet; præcipua quippe docendi pars in divinarum legum expositione (ἐν τῷ διανοίγειν τὸν νοῦν τοῦ συνιέναι gentes diviniam mentem interpretari peculiare sacerdotum censebatur officium: horum quisque talis semper habitus est, qualis apud Horatium, Orpheus sacer interpresque deorum. Quod ligationem attinet et solutionem, satis apparet hoc ipso in loco potestatem a Petro Petrique similibus usurpandan consequentes effectus hisce verbis significari, Et quodcunque ligaveris super terram, erit ligatum et in cœlis; quodcunque solveris super terram, erit solutum etiam in cœlis. Jam vero ligatio quamlibet determina-rus youqus) consistit: etiam apud omnes tionem, aut detentionem, apposite denotare potest rebus aut personis impositam; solutio quicquid illis contrarium est, puta rem in medio liberam relinquere, personam nexu quopiam, eximere. Qui justa potestate dotatus utensque quicquam mandat aut vetat, illud rei ligat (moralem ejus Præterea jurisdictionis cujuspiam, aut qualitatern determinando, faciendo ut bo- arbitrii jurisdictionem æmulantis exercitina sit vel mala, justa vel injusta) personas um, quatenus causas determinat, eoque etiam ligat, eas ad observandum aut ab- personas (ad resarciendum damnum, ad stinendum obstringendo. Idem ille legem offense parti satisfaciendum, ad pœnam abrogans aut relaxans (dispensando vel subeundam) astringit, vel ab iis eximit, excipiendo) solvit; rem quidem, facien- est ligatio quædam aut solutio; quales do, ut illa jam adiaphora sit; personam, actus aperte spectat huic agnatus ille lout is jam liber evaserit: hujusmodi liga- cus (Matt. xviii. 18), ubi Dominus valitionem, et illi oppositam solutionem at- dum fore pronunciat arbitrium inter duos tingit apostolus ubi de muliere nupta pro- disceptantes ab amico peractum uno vel nunciat, FÙÙɛtai vóuo mulier aliga-altero; vel (si minus dirimendæ liti sufta est legi, quanto tempore vir ejus vivit; quod si dormierit, vir ejus, liberata est; cui vult nubat: hinc de Judaicæ legis doctoribus illis affirmatur, 4ouevovat φορτία βαρέα καὶ δυσβάστακτα, καὶ ἐπιτιθέασιν ἐπὶ τοὺς Buoys for árgón (quanquam hoc etiam ad legum interpretationem referri test:) hoc modo leges omnes sunt vincula (omnes θεσμοί sunt totidem δεσμοί), et obligare dicuntur eos, qui legitime subsunt; illarumque vim infringere (vel in solidum abrogando, vel ex parte dispensando) consequenter est solvere, vel relaxare; talis itaque ligandi solvendique potestas nihil est aliud, quam illa, quam supra perstrinximus, clavis νομοθετική, leges (hoc est regulas actuum nostrorum directrices) figendi refigendique potestas. Huic suppar est potestas leges a Deo vel ab ecclesia institutas (cum authoritate, vel exofficio) interpretandi, hoc est, definiendi declarandique quidnam præcipitur, quid prohibetur, aut liberum relinquitur: po fecerit illud) ecclesiæ finale judicium, de quibus sic asseverat: Amen, dico vobis, quæcunque vos (hoc est, e discipulis meis aliqui; vel ipsorum quicunque cœtus legitimus, hoc modo litem quamcunque per arbitrium aut judicium definiendo) alligaveritis super terram, erunt ligata et in cœlo; hoc est, omnes vestræ decisiones et sententiæ (rite secundum æqui bonique leges peractæ prolatæque) apud Deum invalescent, ratæque fient, sicut is repugnantes Deum sensuri sint ipsarum assertorem et vindicem; juxta quod S. Chrysostomus ait, ἅπερ ἂν ἐργάσωνται κάτω οἱ ἱερεῖς, ταῦτα ὁ Θεὸς ἄνω κυροῖ, καὶ τὴν τῶν δούλων γνώμην ο δεσπότης βεβαιοί cujus acceptionis ad normam intellecta potestas hæc jurisdictionis illam (quam mox antehac attigimus) clavem comprehendit. Porro, qui contractum ineunt, vinculo quodam obligantur, ab iis injecto, quibuscum pactum contrahitur; quomodo pastores etiam illos ligant, qui Christianis † Religionum interpretes, Cic. de Leg. Cæs. 1, 6, &c. Tert. adv. Marc. IV. cap. 27. Chrys. de Sacerd. 3. (p. 16.) mum primo suscipientes, aut eum denuo | vel hic) actus a Deo comprobabitur, efredintegrantes, foedus ineunt cum Deo, fectumque proinde certissimum obtinebit. fidem suam et obsequium Christo devo ventes. pro Verum ut hæc paulo curatius exponantur, advertamus variis modis intelligi posse, quod ecclesiæ pastores peccata dimittunt; idquæ prænotandum est, quod cum principaliter et absolute peccata remittere Deo soli* (Regi Judicique supremo), competat (nec enim abs ratione scitabantur isti Scribæ, Quis præter unum Deum peccata valet remittere?) id tamen ut homines (Dei nomine et voluntate, tanquam ejus ὑπηρέται, διάκονοι, οι nominibus et officiis insigniunt sacræ litera), instrumentaliter, et snbordinate faciunt, a Deo concessum et constitutum esse: prout et iis homines convertere, regenerare, salvare, similiaque talia (qualia primario solus efficit Deus),† utcunque tribuuntur; ita quidem, ut quot et qualibus ipse Deus, tot fere talibusque modis pastores ordine suo peccata dimittunt; id autem hisce potissimum modis exequntur : Item detentio quæcunque sub alterius potentia vel imperio vocatur ligatio; qua qui emancipatur proinde solutus dicitur: Annon (inquit Dominus), hanc filiam Abraha, quam alligavit Sathanas ecce decem et octo annis non oportuit solvi a vinculo isto die Sabbathi? ubi quod dicitur a Sathana ligari, alibi exprimitur καταδυναστεύεσθαι ὑπὸ τοῦ Διαβόλου· ut et in statu quovis præsenti detineri, vel ab eo libera-xovóuoi, σurεgуol, лQEσBevral, quibus illos ri, ligari illud, hoc solvi est: 4deσui quraial; (inquit apostolus) ure kéo, de statu perpete conjugii. Ooo Sro guyò dovλor, de statu servitutis. LuvékλELOE Ocòs Toùs návras eis àɛíbɛtav, de statu hominum ante patefactum evangelium; ita si cui sub reatus iræve statu jacenti, vindictaque idcirco vel pœnæ obnoxio, non conceditur aut abnuitur venia; vel si veniæ curandæ necessaria aut idonea media subtrahuntur, is ea ratione ligatus censeatur; ut et solutus, qui ab ejusmodi statu per exhibitionem veniæ, per mediorum eam procurantium applicationem, per obstantium causarum amotionem extricatur cui sensui quadantenus altera phrasis, illi quæ præ manibus ισοδύναμος, coincidit, quæ habetur apud S. Johannem, ubi Servator discipulis sic affatur: Accipite Spiritum Sanctum; quorum remiseritis peccata, remittuntur eis, et quorum retinuerilis, retenta sunt ;* hoc est, quem cunque merito dignum reputabitis, qui absolvatur a reatu, et in gratiam recipiatur, adeoque cui veniam annunciabitis et exhibebitis, illi revera Deus conciliabitur et ignoscet; quemcunque vero (propter lo demandatum animi pravas affectiones nondum exutas) minime dignum aptumve judicabitibis, cui divinus favor indulgeatur, reatus aboleatur, cœlestis regni privilegia concedantur; et cui proinde, justis ex causis, Dei nomine veniam impertire recusabitis, ille talis in eo statu misero revera detinebitur et persistet, exors remissionis, et a divina gratia semotus:* vester eo spectans (ille Tunc vera est sententia præsidentis, quando æterni sequitur sententiam judicis.-Ambr. i Luc. xiii. 16. Act. x. 38; 1 Cor. vii. 21, 27; 1 Tim. vi. 1; Rom. xi. 32; Gal. iii. 22. Joh. xx. 23. remissionem obtinendam parant, illas anPrimo, Dispositive; dum homines ad tentiam) ingenerando, quæ ad remissiomi dispositiones (fidem scilicet et pœninem necessario præviæ sunt, et quas hæc certo consectatur, ex vi fœderis et promissi divini: dum eos ad hunc statum invitant, aliciunt, adducunt, in quo remissio peccatorum offertur, et exhibetur : dum rods so suorum criminum et errosuo perquam periculoso commonefaciunt, rum arguunt reosque peragunt; de statu certosque reddunt; compunctionem ac terrorem iis incutiunt ; resipiscentiam acriter inculcant; hinc a Domino nostro tale describitur apostolo Pau munus: Constituam te ministrum et testem-te deligens ex populo et gentibus, in quas nunc milto te; aperire oculos eorum, ut convertantur a tenebris ad lucem, et de potestate * Semper Dei est illa gratia, et Dei sacramentum, hominis autem solum ministerium, &cr.-Aug. Ep. 166. † Ministerium dedit servis, potestatem sibi retinuit.-Aug in Joh. Tract. 5. Quo de modo Firmilianus "non quasi a nobis remissionem peccatorum consequantur, sed ut per nos ad intelligentiam delictorum suorum convertantur."-P. 198. Marc. ii. 7; 1 Cor. v. 4; iv. 1; Act. xxvi. 16; Tit. i. 7; 2 Cor. vi. 4; 1 Pet. iv. 10. 1 Cor. v. 12; Act. ii. 37; xvi. 29. 66 sacra Sathanæ ad Deum, ut accipiant peccato- | nempe remissionem exerte dispensando; rum remissionem, et sortem inter sanctos, quin et eam revera concessam et exhibitper fidem quæ est in me-quod et ipse mox am symbolis solennibus obsignando: prestitisse narratur-ἀπαγγέλλων μετανοεῖν, καὶ ἐπι- nempe, erpépeiv ènì Ocó quo munere S. Petrum defunc- 1. Dum baptismum conferunt-" felix tum cernimus, ita concionando: Meravonoare,kai illud" (ut Tertullianus loquitur) ἐπιστρέψατε εἰς τὸ ἐξαλειφθῆναι ὑμῶν τὰς ἁμαρτίας." mentum aquæ nostra, qua abluti delictis Idem versus zous too similiter præstant, in vitam æternam liberamur;" in quo quum illos in errores vitiaque prolabentes commorientes et consepulti Christo justiaut prolapsos admonent officii, severe re- ficamur a peccato; de quo Petrusdarguunt, corripiunt, increpant, quin et Barrio0ýтw Ekaσroc óμŵv ènì rộ dvópari 'Incov Xp10aliquando coërcent, et castigant; necnon Toveis åpeσiv áμapriov, et Ananias S. Paulum enixe modis omnibus eos ad sanam men- alloquens—ἀναστὰς βάπτισαι καὶ ἀπόλουσαι τὰς ἁμtem reducere student; qualia peragen-aguías-quod cum sacerdotum judicio tes dum peccatorum convertunt ab errore simul ac opera administretur, eapropter via sua (sicuti B. Jacobus docet), sal- illi peccata remittere dicantur; et huc vant animam a morte, et multitudinem Domini promissum aliquoties refert B. peccatorum operiunt." Cyprianus, et e Patribus alii. Secundo, Idem exequuntur declarative, dum per illum quem ebuccinant λόγον καταλλαγῆς, peccatorum sensu perculsis, et ad Deum animi serio firmoque proposito revertentibus, indubie paratam apud Deum veniam, gratiamque mox præsentem attestantur et annunciant; velut legati, seu præcones, ad homines sub his conditionibus Deo reconciliandos deputati: ita munus apostolicum et pastorium depingit S. Paulus, ὑπὲρ Χριστοῦ πρεσβεύομεν Pro Christo legatione fungimur, tanquam Deo exhortante per nos; obsecramusque pro Christo, reconciliamini Deo. Tertio, Peccata remittunt impetrative, precum energia divinam gratiam conciliantes peccatori. Ita monet S. Jacobus infirmos, ut ecclesiæ presbyteros advocent pro ipsis oraturos; καν ἁμαρτίας ἢ πεποιη 2. Dum in gravia scandala prolapsis, et idcirco peccatorum reatu innodatis, post resipiscentiam probabilibus indiciis compertam, absolutos pronunciant, in statum gratiæ redintegrant (verbum est Paulinum, vos spirituales, xaraQ1¡ŽETE Tòv 101OUTOV) in ecclesiæ sinum et sacrorum officiorum consortium restituunt, id beneficii solenni zegoeσías ritu confirmantes; id quod S. Paulus zaioα, gratiam indulgere, vocat: a dé Ti zagl ζεσθαι, καὶ ἐγώ... huc et illud spectare videtur ejusdem apostoli monitum, Ti motheo dictum : Χεῖρας ταχέως μηδενὶ ἐπιτίθει, μηδὲ κοινώνει ἁμαρτίαις ἀλλοτρίαις." Cave ne cuiquam, ante pœnitentiam luculente comprobatam, absolutionem impertias, ne in causa sis, ut peccator remissionis præmatura spe delinitus nihil amplius curet, adeoque cum remissionis exors fiat, tum kis, ¿pedñσerai abrÿ. Et si languens peccati quip-in peccatis obduretur: huc etiam Christi piam commiserit, id (intercedente presby-promissum refertur a Patribus. Ambroterorum oratione), ei dimittetur: ita sa-sius contra Novatianos disserens: "Cur cerdotes peccata dimittere Chrysostomus baptizatis, si per hominem peccata remitti arbitratur: Où yàp öтav hμãs dvaɣevvo póvov, ἀλλὰ καὶ μετὰ ταῦτα συγχωρεῖν ἔχουσιν ἐξουσίαν áμapríμara' dobeveï yáp rıs'—inquit ille, dictum S. Jacobi locum adponens. Quarto, Propius hoc et immediatius exequuntur dispensative; peccatorum * Lomb. Dist. 18.-Dominus tribuit sacerdotibus potestatem ligandi et solvendi, id est, ostendendi hominibus ligatos vel solutos. Act. xxvi. 18, 20. • 1 Thess. v. 14; 2 Thess. iii. 15; Act. xx. 31; Tit. i. 13; 1 Tim. v. 1, 22; 2 Cor. ii. 6; xii. 20; xiii. 10; 1 Cor. iv. 21; Jac. v. 20. 2 Cor. v. 19. Jam. v. 15. VOL. III. 92 Cor. v. 20. De Sacerd. 3, pag. 17. 49 non licet? In baptismo enim utique remissio peccatorum omnium est; neque interest, utrum per pœnitentiam, an per lavacrum hoc jus sibi datum sacerdotes sibi vindicent; idem in utroque mysterio est." Hisce modis ecclesiæ pastores dem retinent, cum media submovent, peccata remittunt, sed et αντιστοίχως eaquibus homines ad peccatorum remissionem consequendam disponantur; dum Tert. de Bapt. c. 1; Rom. vi.; Act. ii. 38; xxii. 16; iii. 19. Gal. vi. 1; 2 Cor. ii. 7, 10; 1 Tim. v. 22. ▾ De Pœnit. c. 7. etiam iram Dei denunciant; dum (quod subinde | mus, disciplinam præceptorum nihilomifieri posse S. Johannes innuit) a precibus nus inculcationibus densamus: ibidem pro illorum salute fundendis abstinent; dum baptismum indignis denegant; dum ab ecclesia depellunt aut distinent; adeoque tanquam ethnicos et publicanos habent: vel dum a Deo quasi divulsos Sathanæ tradunt exagitandos. Ex his omnibus, quæ de potestatis hujus nomine, de ejus objecto, de phrasibus æquipollentibus ac exegeticis præmissa sunt, tametsi satis verisimiliter ipsius natura deduci possit et determinari; quid tamen sit, et quousque se extendat, haud aliunde clarius eliciatur elucideturque, quam ex eo quod proxime decreveram attingere. exhortationes, castigationes et censura divina: nam et judicatur magno cum pondere, ut apud certos de Des conspectu; summumque futuri judicis præjudicium est, si quis ita deliquerit, ut a communicatione orationis, et conventus, et omnis sancti commercii relegetur.' Gratia Domini nostri Jesu Christi, et charitas Dei, et communicatio Sancti Spiritus sit cum omnibus vobis. Amen. CONCIO AD CLERUM. JOELIS ii. 12.-Convertimini ad me toto corde vestro, et in jejunio, et fletu, et planctu. IV. E praxi scilicet et exercitio potestatis istius, quæ cum primitus apostolis ut ecclesiæ magistris et rectoribus demandata sit, existimare nefas est illos eam secus quam par erat usurpasse, vel ultra citrave justos limites extendisse: quicquid igitur ab iis (officii ratione, vel per modum auctoritatis ordinaria) factum cernimus, applicabile vel consentaneum horum verborum sensui rationabiliter exposito, quidni merito potestatis hujus, ipsis a Domino tam expresse communicatæ, virtute factum arbitremur? Idem de ecclesiis ad illorum tempora proxime accedentibus jure supponamus licet; quicquid ille nempe (regiminis et disciplinæ modo) passim factitarunt, id eas non temere, vel ab auctoritate sibimet arbitrarie desumpta vel arrogata, sed ex jure potius ab ipsius Christi institutione derivato (quod singulas ecclesias in ordine statuque recto stabilientes apostoli declararint, constituerint, et ad singulares casus accommodarint) usurpasse vel ex-pediem consequuturas capite hoc comercuisse; juxta Tertulliani priscum illud effatum: "Constat id esse ab apostolis traditum, quod apud ecclesias apostolorum fuerit sacrosanctum."x : Quo tempore vixerit hic propheta, et circa quæ singularia eventa versetur ejus prophetia, cum nec ipse diserte indicet, nec uspiam in sacra historia tradatur, nec ex rerum quas enarrat circumstantiis, satis liquido appareat, merito ambigitur ab interpretibus, et in varias sententias fit discessio; nec e re nostra fuerit, in tam difficili lite componenda admodum solicitos esse. Illud constat, valde lugubrem fuisse et calamitosum illorum temporum statum, qualem habemus in primo capite luculenta descriptione expressum. Liquet etiam Judæis ex hostili invasione graviores ærumnas impendisse, quas pro minatur Deus, denunciat propheta, ejus horribiles circumstantias tragicosque eventus ad terrorem composita oratione accurate depingens. Ne autem tam immanis periculi magnitudine simul ac propinquitate perculsi et consternati, ex desperatione animos abjicerent, quo pacto Dei iram placare et instantem vindictam propulsare possent, docet illos propheta verbis modo lectis. In quibus pertrac Verum has et cæteras, quæ supersunt instituti discursus partes (etiam potissimas) vel ut nunc obmittam, vel ut immaniter patientiæ vestræ molestus sim oportet illud prius faciam potius; et Tetulliani luculentis verbis (in Apologetico) clavium usum primitivum repræsentantibus sermonem claudam: “Certe fidem," inquit, "sanctis vocibus pascimus, spem erigimus, fiduciam figi-munt supercilio, ut vel damnent innocentes, 1 Joh. v. 16; 2 Joh. 10. * Istum locum episcopi et presbyteri non intelligentes aliquid sibi de Pharisæorum assu vel solvere se noxios arbitrentur; cum apud Deum non sententia sacerdotum, sed reorum vita quæratur.-Hier. in loc. Apol. cap. 39. tandis non alia utar methodo, quam textus seriem persequens, ut ipsa qualitercunque explicare satagam, deinde quæ continent utilia documenta ut expromam. Convertimini ad me, id est, ad Deum. Converti vero, vel reverti ad Deum, &orgéqeir fai Osò, juxta stylum sacrum et propheticum dicuntur, Deo ambulare, in Dei semitis incedere, Deum sequi, Deum amicum et familiarem sortiri, cum Deo consuetudinem habere, Deo uniri, imo et Deo inesse perhibentur, et ejusmodi passim magnificis titulis atque elogiis ornantur; contra, qui divinis præceptis minus obsequentes sunt, desertores, transfugæ, perduelles, hostes, a Deo aliPrimo, Qui postquam ad idololatriam eni, separati, aversi appellantur : itaque desciverant, errore deprehenso ad veri vitam emendantes, et ad bonam frugem Dei cultum redeunt: aut saltem qui ab reducti, ad Deum vultum reflectere, reineunte ætate quum alienis superstitioni- gredi, converti dicuntur; nec aliud est bus addicti et innutriti essent, denuo me- hoc modo acceptum converti, quam uera. lius edocti veram religionem ex animo vosiv, resipiscere, mores corrigere, vitam agnoscunt et amplexantur: quod et nunc reformare. Quo spectant sacræ scripvulgo obtinet ut dicatur Converti. Ete- turæ loca, Deut. xxx. 2, Et conversus nim Deum recta fide confitentes et debi- fueris ad Jehovam Deum tuum, obedieristo honore reverentes mentis obtutu Deum que voci ejus per omnia. Is. lv. 7. Derespiciunt, affectu accedunt, corde am- relinquet impius viam suam, et vir iniplectuntur, et proinde in sacris literis, quus cogitationes suas, revertaturque ad Deo adhærere, Græcis vertentibus, zok- Jehovam. Hos. xii. 6, Tu ergo ad DeLãσbai rộ Oεộ, hoc est, Deo agglutinari, um tuum revertere, misericordiam et item Deo appropinquare, Deo appropria- justitiam custodi, et fide Deo tuo semper. ri, ad Dei peculium pertinere, a Deo Ps. li. 13. Docebo prævaricatores vias adoptari, institui, regi dicuntur; et con- tuas, el peccatores ad te convertentur. sequenter Deum deserere, fugere, abnegare, repudiare, Deo adversari, in Deum rebellare et fornicari, a Deo nootatsir deficere, tergiversari, abalienari, divelli, faciem avertere, qui a vera religione ad superstitiosos ritus deflectunt; proinde optimo jure ad veram fidem et sanctum cultum receptus ad Deum conversio nuncupatur. Quomodo, Jer. iii. 6, Dixit autem Jehova-Vidistine quæ fecit rebellis Israel? abit ipsa super onnem montem exclesum, et in omnem arborem viridem, et fornicatur ibi, et dixi postquam feci omnia ista, Ad me revertere: et ita passim in Veteri Testamento; quinetiam in Novo, Act. xiv. 15, Evayyedíçopaι úμãs àñò тоúτων τῶν ματαίων ἐπιστρέφειν ἐπὶ τὸν Θεὸν τὸν ζῶντα· ἀπὸ τῶν ματαίων· ἀπὸ τῶν εἰδώλων. Nam idolum Hebreis appellatur um, id est, μάταιον, sicuti cum aliis locis patet, tum ex illo Jeremiæ, viii. 19, Acóri ragónyicáv ps ¿v rois yur τοῖς αὐτῶν, καὶ ἐν ματαίοις ἀλλοτρίοις. Secundo, Converti ad Deum dicuntur, qui ab impietate ad pietatem, ab iniquitate ad justitiam, a contumacia ad obedientiam, a pravis et impuris moribus ad probum sanctumque vivendi institutum se recipi unt. Nam et qui Dei mandatis obtemperant, et mores suos ad divinæ legis normam componunt, Deo attendunt, Deo auscultant, Dei nutum observant, ideoque cum Tertio, Converti ad Deum dicuntur illi, qui se vitæ male institutæ pigere, peccata admissa agnoscere, et serio dolore prosequi, debita illis supplicia deprecari, et misericordiam divinam implorare, externis indiciis testatum faciunt: quod et simili metaphora faciem Dei quærere, et nonnunquam resipiscere dicitur; quatenus alterius conversionis, hoc est, animi pœnitentis, mutati propositi, et vitæ ad obsequium redeuntis argumentum, initium atque instrumentum est. Ita de Ninevitis, qui solenne jejunium observarant, cilicium induerant, et in pulvere sederant, dicitur, Jonæ iii. 10, Vidit autem Deus opera eorum, quod conversi erant a via sua mala. De Tyriis et Sidoniis pronunciat Christus, Matt. xi. 21. πάλαι ἂν ἐν σάκκῳ καὶ σποδῷ μετενοήσαν de se Daniel testatur, cap. ix. 3, Posui faciem meam ad Dominum, ut quærerem ora tionem et deprecationem jejunio, sacco et cinere. Nec dubium est, quin hoc loco propheta sicuti ad priores conversiones duas, sincera religionis studium, et vitæ emendationem, potissimum collineet, ita ultimam hanc magis directo obtutu respiciat; adeo quidem ut in intentione primariæ illæ, hæc in executione prima esse, illæ succedere, hæc præludere, ille perfici, hæc subministrare, debuerit. E sacra enim |