Tum demum ingemuit Corvi deceptus stupor. * * * Hac re probatur, ingenium quantum valet, FABULA XIV. EX SUTORE MEDICUS. Malus quum Sutor, inopia deperditus, recte etiam dicitur amisisti ore caseum, ut Plaut. Mil. Gl. II, v, 47, amisisti manibus prædam. -12. Tum demum. MSS. tunc. v. Heinsius: Anon. Nil, tunc demum; sed Romulus, tunc corvus ingemuit. 13, 14. Vid. Excurs. VIII, ad v. 13, 14. 1. deperditus. Bentlei. proterritus. Sed proterrere est, injecto terrore in fugam dare, quod hic nullum locum habet, notantibus Hario et Burmanno. Sutor enim, videns, se imperitia suæ artis nobilem, quæstus amplius facere non posse, sponte deserit patriam, sperans, se ignoto loco medicum posse agere, et rem facere. Cf. Burm. Schefferus mallet inopiaque perditus, citra necessitatem, quum deperditus probum sit. Vid. Not. ad h. vs. Walch. de stylo Phædri p. 72.-avi- 13. Hac re. Hac fabula, hac narratione, hoc exemplo, hoc argumento: infra fab. XXVII, « hæc res avaris esse conveniens potest. Axen. 14. Theognis: apaisoov o εἴη καὶ μεγάλης ἀρετῆς. mo diffusam, deinde contractam ; Tzetz. Hist. Chil. X, 352. Alludit fortasse Horat. lib. II, Sat. v, 56, ad quem locum hanc fabulam citat Acron; item lib. I, Ep. xvi, 50 sq. Comparabis denique Fontanii lib. I, fab. 2; Lessingii lib. II, fab. XV; Gleimii lib. II, fab. 24; Hagedornii lib. II, fab. der Rabe und der Fuchs; Anonymi Neveleti fab. XV; Romuli lib. I, fab. XIV. FAB. XIV. Ex Sutore Medicus. 1. Malus, artis suæ imperitus. Sic Hor. I, Sat. III, 125, bonus Sutor. Cie. IV, ad Div. 5, « neque imitare malos medicos. » Id. pro Arch. 10, dixit malus poeta, et Catull. XXXVI, 6, « scripta pessimi poetæ. » Ita Græci. Kaxos ¡arpos, Eschyl. Prometh. 472, v. Burmann. inopia deperditus. Recte explicat Scheff. de eo, cujus facultates omnes sic erant exhaustæ, ut jam Medicinam ignoto facere cœpisset loco; Et venditaret falso antidotum nomine : sutor esse non posset. Plane sicut Germanorum verdorben, zu Grunde gerichtet. Eodem modo legitur ap. Catull. LXIV (LXIII), 119, «leto gnatæ deperdita, » de matre afflictissima; ubi tamen nonnulli legunt, fletu deperdita. Sic apud Val. Max. VII, II, 7, « amore scorti deperditus. » At cl. van Bergen Observ. Crit. c. XXVIII: » nullus dubitat, quin sutor propter paupertatem factus sit nequam, homo sine ulla religione ac fide, fraudulentus; quemadmodum Cicero opponat viros optimos et perditos. Censet enim, locum Valerii Max. Burmanno laudatum, quem explicat, ad paupertatem redactus, ab hoc loco esse alienum; quod equidem non video. Nam puto, Valerium Max. eodem sensu dixisse amore scorti deperditus, quo Suet. Dom. 3, dixit : « eamdem, Paridis histrionis amore deperditam, repudiavit. » Notanda h. v. quoque omissio copulæ, ut lib. I, fab. IX, 3. Bene cl. Sattler. Ein schlechter Schuster, der verdorben war. 2. Medicinam facere, exercere artem medicam; alio igitur sensu atque supra fab. VIII, 9 (prakticiren). Ita Græci TOEI THY TρInv. Simili modo dicunt argentariam, topiariam facere, et alia hujus generis, de quibus præter Schefferum et Axen. cf. Burm. Gronovius explicat, profiteri se medicum; sed Rittershusius capit eodem sensu, quo cepimus fab. VIII, 9, a quo non dissentire videtur Burmannus, quem vide. [Medicinam facere, i. e. exercere artem medicam : ita Græci, (ut volunt quidam) wo τὴν ἰατρικήν. Simili modo addunt, iidem, argentariam, topiariam, pecuariam facere, et alia ejusmodi. Hæc docent viri doctissimi: sed, illorum pace, mihi liceat in diversam partem abire, ac dubium movere de sensu quem tribuunt locutioni rosīv τὴν ἰατρικὴν, cujus vox activa ποιεῖν sæpius significat excitare, non vero exercere, facere. To larpizny ad memoriam revocat vocabulum ejusdem prosapiæ, terminationis respectu attentione dignum, tarpov nempe, præmium quod medico pro restituta valetudine datur. Vide, 1o Thes. 1. gr. Steph. 2o quæ nos in Philologo, T. II, p. 199, 271, ad oorper, διδακτρα, μαίωτρα, θρέπτρα : quibus in vocabulis terminatio pv, pretium salutis, muneris mihi visa fuit indicare. Huic nostræ notulæ, utpote ab aliis, opinor in medium nondum prolatæ, quamvis prægnanti parcent, confidimus, lectores philologi. 'Iarpeior, locus in quo exercetur medicina: ¡arpov vero, præmium exercentis : inde forsan ad novum revocanda est examen illorum doctrina qui pronuntiant voc. larpia in plurali, significare, ut voc. irpov, præmium medici. Sed hactenus hæc. G. ] — ignoto loco, ubi ignorabant eum incolæ, ubi notus ille non erat. Desbillon. laudat Ovid. Ep. VII, 117, ubi Dido, loquens de littore Libyco, dicit : Applicor ignotis. Ponitur ignotus active, ut lib. I, fab. XI, 2. 3. antidotum, medicamentum, ex variis medicinis compositum, quod ad venena datur. V. Celsus lib. V, c. 27, 2, et Sueton. Cal. II, 29. Santorocus appellat Universal Verbosis adquisivit sibi famam strophis. Hic quum jaceret morbo confectus gravi Rex urbis, ejus experiendi gratia, 4, 5. Hisce de Versibus vid. Exc. IX, ad fab. XIV. Medicin. 5. Hic versus ita construendus : « et venditaret antidotum, falso nomine,» hoc est, quod falsum nomen haberet, et re vera non esset antidotum (vi quippe venenis resistendi destitutum; Gegengift, was es doch nicht war), ut ablativi illi substantivis nominibus sæpe addi vidimus. Burm. Idem tamen hunc versum et alio modo explicari posse censet. « Nam puto, inquit, falsum nomen indidisse medicamento, quod noto nomine, scilicet antidoti, venditabat, et cujus laudes et vires nimis efferebat. Quare forte medicinam facere hic eodem sensu, ut fabul. VIII, 9, possit capi et subintelligi hominibus, ignoto illo in loco, i. e. ubi illum ignorabant, habitantibus, et quibus medicamentum suum venditabat, quasi esset antidotum, quum nihil minus esset. Sed tum legendum foret, Et venditaret falso antidoti nomine.» At prior ratio magis placet. 4. Verbosis strophis. Stropha proprie conversionem significat, qua quum naturaliter utantur animalia et homines, quum effugere vel circumvenire aliquem volunt, hinc stropha apud Scriptores argenteæ ætatis est fraudulenta et ludificatrix fallacia (Betrügereyen, Ausflüchte, Ranke). Schol. Aristoph. στροφαὶ λέγονται καὶ οἱ συμπεπλεγμέvos xai doxepoi négo. V. Faber et Gesner. in Thes. L. L. Hoe loco capi potest pro mendaci garrulitate et, ut Petronius ait, exaggerata verbo 5 rum volubilitate. Sic præclare explicat Gronov. Optime reddunt Gallici Interpretes Albinus et Lallemant charlatanerie (Marktschreyerey); Cl. Sattler, quacksalberische Reden. Plin. I, Ep. 18: « Ego aliquam stropham inveniam,» i. e. dolosam excusationem, fallaciam. Atque ita quoque Martialis usus est lib. XI, Ep. vII (vi), « jam stropha talis abit. » Burmannus vero laudat Martial. III, Ep. vII : « Nihil stropharum est: jam salarium dandum est;"> item Senec. Ep. XXVI. " 5. Hic, tunc, quum jam famam adquisivisset strophis. Ita sumi docet Tursell. p. m. 422. Sic etiam capitur lib. I, fab. XI, 6; lib. II, fab. VIII, 5. Multa exempla congesserunt Axen. Scheff. et Burm. Alii putant esse pronomen, quod referunt ad medicum. Sed vid. Exc. IX, ad vs. 4, 5. Sunt etiam qui capiant pro adverbio loci hic, ignoto illo loco. -[Hic pro tunc. Vid. supr. I, x1, 6. G.]—jaceret. Usitate de ægrotis. Lib. I, fab. XI, 4, leo quum jaceret. » Cicer. IX, Ep. « 20, ego te jacente bona tua comedam. » V. Scheffer. 6. Rex. Bene Cl. Sattler: der Fürst des Orts. Scheff. rex est, qui summam tenet reipublicæ, moderator urbis; cum quo facit Cl. Gail, qui explicat l'intendant, le premier de la ville. ejus, vel ad urbis, vel ad experiendi referri potest. Prius si locum habeat, intellige: in qua exercebat medicinam; sed rectius cum experiendi jungitur. Scyphum poposcit: fusa dein simulans aqua Antidoto miscere illius se toxicum, Combibere jussit ipsum, posito præmio. 10 9. Combibere. Lectionis Varietatem vide in Excurs. IX, ad vers. 9. — 11. medicæ. MSS. Pith. et Rem, medicum; sed medicæ est ex emendatione Heinsii et Gronov. Vulgatum tamen præter Nevelet. Rigalt. 2. Ursin. al. retinent Lallem. Brot. Desbill. 13. edidit. Ita pro addidit primus Gronov. legi voluit, quæ con experiendi h. 1. est tentare, explorare; nostri probiren, auf die Probe stellen. Nempe per hocce commentum cognoscere volebat artem atque fidem medici. Atque h. 1. accommodate notat Schefferus, sic in usu fuisse apud veteres, quum de medicina esset dubium. Elegans est exemplum apud Apuleium lib. X. Asin. in sceleratissima et fraudulentissima muliere. «Non prius, inquit, medicorum optime, non prius carissimo mihi marito trades istam potionem, quam de ea bonam partem hauseris ipse. Unde enim scio, an noxium in ea lateat venenum. Aliter experiri explicat Scioppius. A 7. Deinde infudit aquam (in scyphum), et se toxicum cum illius medici antidoto miscere simulavit. 8. antidoto, est dativus caussæ, ut explorari certissime posset antidotum. Tzschuck. 9. posito, lib. V, fab. V, 5, dixit proposito, quod etiam exemplis pluribus se tuetur. Nec tamen propterea, posito mutandum in proposito. Satis enim vindicant exempla, a viris doctis adducta, ponere præmium. Virgilius, quem Phædrum dicunt imitatum esse, Eneid. lib. V, 292, «Invitat pretiis animos et præmia ponit. » Cf. Axen. et lib. III, xiv. Combibere toxicum, antidoto mixtum. Hor. I, Od. xxxvii, 28, « ut atrum corpore combiberet venenum. » Ebibere medicamentum dixit Petron. c. 20. Bibere de veneno occurrit sæpius. Burmannus notat loca Martial. VI, Ep. 78 et 92. - [ Combibere. Notanda vis præpositionis quæ, ni fallor, significat omisso quolibet repugnantiæ et diffidentiæ signo, toxicum totum ad fæcem usque, avide combibere. V. Journ. de Paris, 29 avril 1795. G.] — ipsum, sutorem medicum, 10. mortis, imminentis ex haustu poculi toxicati, sicut credcbat medicus. Scheff. Vehementer placet sutor, timore mortis perculsus; non enim de rege hæc intelligenda. " II. prudentia, peritia. Nep. Cim. II, prudentia cum juris civilis, tum rei militaris. » Adde Not. Scheff. artis medica. Burmannus multis probat exemplis, ita fere semper auctores loqui solere. Vid. e. c. Hygin. fab. CI; Ovid. Met. II, 618. Coll. V. L. ad v. 11. — 12. stupore, stolida credulitate. —factum nobilem, er sey in Ruf gekommen (vs. 4). Coll. Græv. Ep. 356, ad Nic. Heins. in Burm. Syll. Epp. T. IV, p. 430. 13. advocata concione. Locutio Quantæ putatis esse vos dementiæ, Hoc pertinere vere ad illos dixerim, 15 jectura etiam in mentem venit Heinsio, quibus deinde obsecuti sunt alii, maxime Burm. Brotier. Bipontini, al. Gudius et Wolf. tuentur addidit, scilicet iis, quæ advocata in concione sutor ipse fatebatur; putat enim Wolfius, procul dubio regem prius coegisse ipsum sutorem, publice confiteri, quæ privatim regi fuerat confessus, vel ipsum ea concioni exposuisse: non extra veri speciem, judicante Burmanno; non enim Phædrum solere omnia exsequi, et illa verba edere et addere sollemniter librarios confudisse. Mihi tamen, si addidit retineatur, et paullo ante memorata supplenda sint, narratio paulisper claudicare videtur. Alia res esset, si Phædrus dixisset: Concione advocata combibere jussit ipsum, etc. Rex hæc addidit. Desbillonius paruit lectioni vulgatæ, addidit. · 15. dubitatis. Heinsius dubitetis e conjectura, quod non est spernendum. 16. commisit. Sic vulgo legitur ex Cod Pith. recte; metro id postulante. Meursius et Faber mallent commissit, quod per archaismum est pro commiserit, ut pugnassit, pro, pugnaverit. In editione Pithoei et Rittersh, est commiserit: sed Freinshem. Scheff. alii recte probant vulgatum commisit, ut sensus sit: vos nunc ei committitis capita vestra, cui nemo antehac commisit pedes, seu, ut ait Gronov. voluit locare calceos faciendos. Heins. conjicit committat. 17. Hoc pertinere vere. Sic vulgo legitur. Burmannus, cui vocalis repetitio ingrata videbatur, edidit: Hoc pertinere ad illos propria. Vid. Cic. Verr. III, 80; Liv. lib. V, 7. Legenda hoc loco sunt, quæ observata sunt in Exc. IX, ad v. 4, 5. edidit, aut ipse, aut per eum, cui dederat mandata. Sic enim sæpe activa usurpantur. Lib. I, fab. XII, 12, dixit, « vocem hanc edidisse dicitur.» Sed hic usurpat absolute, ut est in Cic. III, de Leg. 20, " edant et exponant, quid in magistratu gesserint. » 14. Quantæ dementiæ. Elegantissimus usus ille genitivi pro, quam dementes vos esse putatis. Quintil. Declam. IX, 21, « pater cujus pietatis es. " Vid. ad Quintil. Declam. VIII, 3, et Cort. ad Sall. Cat. LI, §. 23. Burmann. Liv. XXXVIII, c. 24, « cui custodia centurio præerat, et libidinis et avaritiæ militaris. » 15. Recte observat Clar. Tzschuckius, præeunte Scheffero, acrem et acerbam vituperationem ex oppo 16. calceandos, calceis muniendos. Gerike: den niemand sich den Fuss beschuhen lässt; sed vs. 16 de tempore præterlapso intelligendus. Itaque melius sic : dem vormals kein Mensch die Füsse zum beschuhen anvertrauet hat. Tota hæc regis ad concionem oratio ingeniosa est, atque mirifice delectat. - commisit. V. lib. II, fab. VIII, 7. Buchnerus capi posse putat pro commiserit, ut nescis, pro nescieris. Ter. Eun. IV, 1v, 54, et alia ejusmodi. 17. pertinere. Vid. lib. III, fab. I, 7.— vere dixerim; non raro sic jungunt scriptores. Cic. Off. lib. III, 3, quod proprie vereque dicitur. » Id. Att. V, 21, « verissime loquor. Nep. Att. 12, verissime contendere.» Vertere possis: ich darf mit Grund der Wahrheit behaupten. |