No. I. DE GRÆCIS ORATORIBUS. Cùm id potiffimùm dicendi ftudiofis adolefcentibus præcipi foleat, ut unum è fummis oratoribus deligant, quem totâ mente, tanquam pictores, intueantur, et quem labore maximo imitentur; cùm verò ftudiofo cuivis perdifficile fit oratorem deligere, cui fimilis effe aut velit aut debeat, vifum eft mihi pauca de Græcis oratoribus differeré, intérque eos præcipuè de DEMOSTHENE, quem nemo eft, opinor, qui non imitari cupiat, nemo qui eximias ejus virtutes imitando fe affequi poffe confidat; fed prima appetenti, ut pulchrè ait Cicero, honeftum eft in fecundis vel tertiis confiftere. De oratoribus autem, qui Athenis floruerunt, tractaturus, vereor ut Lyfiam et Ifocratem, in eorum numero poffim reponere, quos magis polité fcribendi, quàm diferté dicendi, palmam confecutos effe puto, magis elegantia laude fuiffe infignes, quàm eloquentiæ gloriâ. Is enim, qui five pudore, five imbecillitate de ferritus, in arma nunquam prodeat, fed in ludo folùm oratiunculas fcriptitet, utcunque eæ fubtiles fint atque eruditæ, fcriptor quidem venustus ac diligens dici poteft, fed quomodo orator appellandus fit non video. Alii tamen complures, quorum orationes ad nos pervenerunt, non in pompâ et gymnafio, fed in ipfà acie habitæ, eloquentes verè nominantur; inter quos, acumine Dinarchus præftitiffe videtur, vi ac lepore Demades, gravitate Lycurgus, fonitu Æfchines et fplendore dictionis; fed hæ dicendi virtutes in Demofthene uno omnes reperiuntur; gravis idem fuit ac fubtilis, vim habuit paritèr et fplendorem; 'nec lepos fanè illi defuit, licèt plerique alitèr fentiant, fed elatus, minax, et fui proprius. Illum igitur unicuique veftrum, qui legum et eloquentiæ ftudio incenditur, propono, quem in primis miremini, quem imitemini fummo ftudio, cujus orationes non perlegatis folùm, fed patrio fermone reddatis, fed memoritèr recitetis; ea vos exercitatio diligentèr continuata, tales et verborum oratores, et acLife-V. II. KK tores rerum efficiet, qualis apud Athenienfes, præter ipfum DEMOSTHENEM nemo fuit. No. II. TERZETTI. Già rosseggiava intorno all' orizzonte E innanzi al biondo padre di Fetonte Sen gian di ramo in ramo gli augellini, La prima ond'io m'accesi e m'infiammai, Quando ti vidi pria sopra l'erbetta, Pien di viole e di ligustri il grembo, Sedevi, oimè! setto un soave nembo Di rose, e la tua mano alabastrina Qual fior che pende sul nativo stelo, Per ingannar gl' incauti e rozzi petti; O colei fosti che ne' boschi eletti Di Cipro e Pafo per Adon sospira. Si burla della mia malinconia; Chè fra romiti monti, e sopra il sasso Sempre sfogando vo' l'ambascia mia; Ed erro, non so dove passo passo, Piangendo sì, che da sua stanza nera Ah, se mai mi darà la donna altera Soavi baci, o quel che più desio, D'amore: Amor risponderanno i colli: IMITATIONS. Line 2. Dolce color, &c, Dolce color, d'oriental zaffiro Che s'accoglieva nel sereno aspetto Dell' aer puro. Line 5. Cantando a gara, &c. Odi quel rusignolo Che va di ramo in ramo Dante, Par, c. 1. Cantando; Io amo, io amo. Tasso Am.at.i.S.1. Line 13. Sedevi oimè, &c. Da' be' rami scendea Dolce nella memoria, Una pioggia di fior sopra'l suo grembo; Ed ella si sedea Urnile in tanta gloria Co verta già dell' amoroso nembo Qual fior cadea sul lembo, Qual su le treccie bionde Ch'oro forbito e perle Fran quel di a vederle : Qual si posava in terra, e qual su l'onde; Qual con un vagó errore Girando, parea dir; "qui regna Amore." Pet. par. 1. Can. 14.* Line 35. Soavi baci, &c. Ella mi seque Dar promettendo a chi m'insegna a lei O dolci baci, o cosa altra più cara. Tasso Am. Prologo. * Sir William Jones has given a beautiful translation of this passage of Petrarch. See Works, vol. x. p. 258. |