REVERENDO IN CHRISTO PATRI AC DO. DOMINO

THOME MORTONO,

ECCLESIÆ DUNELMENSIS PASTORI VIGILANTISSIMO :

QUOT quantosque labores exantlaveris Ecclesiæ Christi, Antistes meritò honorande, norunt, quaquà patet orbis noster Europeus, studiosi ferè omnes; quorum manibus teruntur egregia illa, à te olim edita, Controversiarum volumina, quibus etiam ætas nepotum se plurimum debere fatebitur,

Nempe ea fuit semper Divine Providentie fælix dispensatio, ut nullo avi vel lustro quidem (ex quo reducis Evangelii lumen orbem beaverit, ne hoc quidem omnium perditissimo) permiserit defore ex hoc sacro Præsulum Anglicanorum ordine veritatis suæ vindices, cause patronos, Ecclesiæ columnas et avlypídias. Testor omnium gentium bibliopolia, testor ipsos rei Evangelica hostes acerrimos. Sensit hoc urbs illa Septicollis, orbis olim domina, et ingemuit.

Sed, dum nos in illam pontifciam ἐθελοπερισσοθρησκείαν calamos stringimus, ecce palam exurgentia, alia quædam Lernai monstri capita, prioribus illis diritate sua longè magis horrenda: Nearianorum, Socinianorum, Anomæorum, Hæreses redivivas: sed et innumerarum ferè sectarum cujusque generis, Schismata longè atrocissima: quæ utraque Ecclesiæ Dei, nihil profectò minus quàm ipsam perniciem minitantur.

Quid nunc nostrá magis interest, si ullam posteris Ecclesiam relinquere desideramus, quam cura quantivis διακρίνοντα διαφέροντα ? hoc est, si mihi liceat interpretari, à vilibus preciosa, à malis pessima, à levibus quibusdam opinionum erroribus sectas, à sectis hæreses, accuratè discriminare; hæreses, verò, quæ ipsa fidei fundamenta penitùs convellunt, ad inferos, unde scilicet he furia prodierunt, plenè convictas relegare; errores, autem, reliquos blanda aliquá, si fieri potest, suasione ad veritatis semitam reducere; juratos quosque ac implacabiles fidei hostes arcere prorsùs, et spiritu oris debellare; levius dissidentes pie cujusdam misericordiæ visceribus excipere, inque sinum admittere; curare, denique, quantum possumus, ut hiantia vulnerum fraternorum ora tandem coalescant.

Illud nempe est, quod ego istic molior, neque pigebit rugosa hác præque senio tremulá manu, hoc quicquid est symboli paci publice contulisse. Angor equidem animi, et præ mærore pene contabesco, (ecquis, verò, piorum aliter se habere potest?) ubi video non incon sutilem modò tunicam, sed et ipsa Christi membra, etiam suis ipsorum manibus, ita miserè à se discerpta, ut quò tandem pertineant, pix quidem à cordato quopiam arbitro dignosci queat.

Ilicet hæc est ultimi hujusce temporis calamitas, sub quá nos miselliusque ad vitæ tædium suspiramus. Et quiritare, quidem, Deo ac hominibus, facilè solemus omnes: vix quis, tamen, malo huic averuncando manum admovet: sed et pauci illi, qui istud benevolo in Ecclesiam animo tentarunt eiqyvozolol, satis iniquam operis boni mercedem utrinque reportárunt.

Neque, tamen, ita me movent ista, ut à tam salutari instituto, quovis periculo absterreri possim. Deus ille Pacis, cui soli in hac re totus inservio, opellam hanc qualemcunque suo patrocinio, utinam et æquè felici successu, beare non detrectabit.

Tu, interim, Præsul verè reverende, quem sanctè administrata posaría, veneranda canities, singularis pietas, acre judicium, labor indefessus, eximia denique rerum humanarum divinarumque scientia, toti Ecclesiæ Christi charum unà et percelebrem præstiterunt, negotium hoc sacrum tua, si placet, suffragio promovere velis; ac insuper, ubi ßißhagi diov hoc oculis lustrare libuerit, paginam quamque, aut obelo aut asterisco, pro judicio tuo, more Origenico, notare nou dedigneris rogat

Conservorum tuorum infimus ac humillimus,

Norwici: Prid. Cal.

Decem. 1647.

J. H. N、

PAX TERRIS.

AUDITE, omnes, quotquot, ubilibet gentium estis, Christiani; et ad ea, quæ in rem conducunt vestram, sedulò attendite.

Satis, jam diu, superque, per totum orbem Christianum depugnatum est: neque desunt, qui classicum ubique canant insuper, sævi præcones; crudelíque ac temerario zelo, et gladios exacuant et animos.

Ecce me, nuncium pacis Evangelicæ; quæ, nisi vos non vultis, fessam ac mutuis vulneribus fœdè cruentatam, penéque exanimem Christi Ecclesiam jam serò invisere ac beare gestit. Nec cui bono ingratum esse potest, quod angelis cœlestibus accinimus: neque turpes videri queunt illi pedes, quos olim sanctus Propheta speciosos pronunciavit.

Vos, interim, deponite arma, Christiani; lauróque olivam, quam supplex fero, anteponite. Eternis laudibus meritò effertur miles ille Romanus, qui, hostem jam stricto ense transfixurus, auditâ subitò ad recessum conclamante tubâ, retraxit illico manum, gladiumque recondidit; satius ratus ducis imperio, quàm propriæ vindictæ obtemperare. Quin et vos pariter facitis. Revocat vos, me buccinatore, Deus ab hoc ferali certamine: referte modò pedes manusque desistite jam nunc; et, post inducias subinde factas, duraturæ pacis consilia inite.

Nolo pluribus præfari, hoc agamus: Euv de eos, &c. ut olim

cantores Attici *.

SECT. 1.

PAUCA fuerunt illa fidei capita †, quæ primævis Christianis necessariò credenda proponebantur.

Neque verò plura sunt, quæ à Christianis quibuscunque, ut scitu creditúque ad salutem necessaria requiruntur. Eadem nempe est, et semper erit communis illa fides tradita olim sanctis, cujus professione Christiani indigitamur; nec alia ex eo creari aut debet, aut yerò potest §.

Præcipua tot tantarumque inter Christianos litium causa fuit, et adhuc est, curiosa illa credendorum multiplicatio, et subdivisio in.

* Σὺν δὲ θεοὶ μάκαρες. Suid.

Jude 3.

↑ Pauca credenda. Reg. S. Columb. § Quod semel verum fuit, semper verum erit. Salmer. Tom. 9. Tract. 43.

A A

semper divisibilia, in quibus mens humana requiescere nesciit; et acris quædam conclusionum, inde probabili fortasse consecutione, deductarum assertio et propugnatio.

SECT. 2.

IISDEM vestigiis insistere debet remedium, quibus et morbus. Ad sua nimirum principia, ut serò sapere discamus, reducendus est Christianismus; et modus statuendus illis articulis, in quibus velut de fide credendis acquiescere debet plebs Christiana; de reliquis, in hâc parte, silentium.

Optandum idcirco foret, ut hoc demum, œcumenico Christiani orbis conventu, communi consensu transigi posset.

Quòd si istud, quæ pervicax esse solet indoles osorum pacis, sperari nequeat, nihil obstat, quin Ecclesiæ quæque, ab hâc tetrâ animicidarum tyrannide immunes, in hâc certâ pacis inuendæ ratione unanimiter conspirent.

Quòd si neque istud obtineri, præ temporum injuriâ, poterit, privatus quisque Christianorum (quid enim impedit quò minùs unusquisque sui potestatem habeat?) hos sibimet credendi fines firmiter statuat, quos semel positos, quocunque mortalium suadente aut protrahente transgredi nolit.

SECT. 3.

LIBERUM interea esse et potest et debet scholis Theologicis, ac Theologiæ candidatis quibuscunque, de rebus quibusque in suâ facultate controversis hac illàc disputare; veritatemque abstrusam latentemque subtili, quâ possunt, disquisitione indagare: quod idem, in unâquâque arte, professoribus ejusdem semper licuit: at, verò, populo Christiano hoc adeo non incumbit, ut neque expedias quidem, neque periculo careat, cùm suo, tum Ecclesiæ *.

SECT. 4.

ILLUD ergo concionatoribus quibusque seriò ac sub severioris censuræ pœnâ injungendum, ut intra fines à Deo et Ecclesiâ præscriptos sese continere velint: non nova et exotica dogmata, cerebelli humani fœtus maleformes, populo Christiano venditantes; sed in illis tantùm sese fideliter exerceant, quæ ad pœnitentiam, fidem, bonos mores, quoquo modo, spectaverint: salubria quæque præ

* In Romanâ Ecclesiá, ex parte disputantis redditur disputatio illicita, si disputans sit laicus: quippe id illi, sub pœná excommunicationis, interdicitur, etiamsi laicus sit doctus; ne, disputante docto, indocti ansam de fide disputandi arripiant. Sanchez. de Decal. I. ii. c. 6.